Het probleem van journalistiek in Den Haag

basic1-114_user_man Redactie IVRM

Recent stond er een interview met Marc Chavannes in NRC over de huidige journalistiek in Den Haag. Chavannes licht toe waarom het journalistenvak in Den Haag bijna onmogelijk is geworden om uit te voeren en waarom dit problematisch is voor de democratie.

20 augustus 2021 – Het probleem zit in de hoeveelheid woordvoerders en communicatieadviseurs die de overheid in dienst heeft. Dit aantal is sinds 2018 verdriedubbeld. De groeiende behoefte van ministeries om het nieuws te managen, is problematisch voor de burger en de democratie, omdat alleen het gewenste nieuws naar buiten wordt gebracht in plaats van het totale beeld. Ambtenaren onderhouden geen eigen contacten meer met de pers en wanneer ze op het Binnenhof lopen, is het enige commentaar; geen commentaar.

Dichtgemetselde overheidscommunicatie

Door het dichtmetselen van de overheidscommunicatie is gewone journalistiek bijna onmogelijk geworden in parlementair Den Haag. Het begint daarom steeds meer op onderzoeksjournalistiek te lijken, aldus Chavannes. Mirjam Prenger, universitair docent mediastudies aan de Universiteit van Amsterdam, stelt dat dit probleem voortkomt uit de cultuur van ministeries, waarbij de nadruk ligt op het beschermen van de eigen reputatie. Daarom wordt informatie gefilterd naar buiten gebracht door ministeries.

Overheidsdocumenten achter gesloten deuren

Een voorbeeld om dit probleem te illustreren, is de werkwijze van Hugo te Jonge. De manier waarop het Ministerie van Volksgezondheid (VWS) met informatieverzoeken via de Wet openbaarheid van bestuur (WOB) omgaat, voldoet niet aan de wet, oordeelde de rechter onlangs na een door Nieuwsuur aangespannen procedure. Sinds het begin van de pandemie beoordeelt VWS geen individuele WOB-verzoeken meer, terwijl journalisten vorig jaar geregeld overheidsdocumenten opvroegen om te controleren hoe het coronabeleid tot stand kwam. Het ministerie bepaalt in plaats daarvan zelf welke informatie op welk moment naar buiten komt. Zo kan de journalistiek geen controlerende rol pakken en staat de democratie 1-0 achter.

Haal de filter weg en beheers je reputatie

Het misverstand dat speelt bij ministeries is dat het beschermen of verbeteren van de eigen reputatie niet gepaard hoeft te gaan met het filteren van de informatie die naar buiten wordt gebracht. Nieuws komt linksom of rechtsom toch wel naar buiten. Het filteren van informatie is niet alleen nutteloos, het wekt ook wantrouwen op. Een transparante organisatie kan op de meest effectieve en efficiënte manier relaties onderhouden met stakeholders. Deze relaties zijn noodzakelijk om de continuïteit op de lange termijn te kunnen waarborgen. Daarnaast is transparantie een belangrijke eigenschap voor organisaties, omdat dit het vertrouwen in een organisatie versterkt en daarmee automatisch ook de reputatie. In plaats van het filteren van informatie is het belangrijk dat organisaties informatie zelf naar buiten brengen en daar, indien nodig, een toelichting op geven. Op deze manier ben je transparant, maar heb je toch nog invloed op hoe de boodschap overkomt op de ontvangers.

Heeft jouw organisatie hulp nodig bij het beschermen of verbeteren van de reputatie? Neem dan contact met ons op. Wij denken graag mee!

Bron: NRC, EenVandaag, NOS, Managementimpact.nl

  • Alles op deze site mag eindeloos gedeeld en gebruikt worden