Traditioneel netwerken schaadt de reputatie

25 mei 2022 – We leven in een tijd waarin we steeds meer afstand nemen van traditionele netwerken. Neem de roep om een nieuwe bestuurscultuur. Of ‘De zeven vinkjes’ van Joris Luyendijk. Of het voorstel van Omtzigt en Dassen voor een lobbyverbod voor oud-politici. Het is gedaan met de achterkamertjespolitiek bij overheden en de oude jongens krentenbrood-sfeer in boardrooms.

Geëmancipeerd publiek

Internet en socials hebben het publiek geëmancipeerd: iedereen heeft toegang tot kennis, iedereen kan zijn zegje doen op een online platform. Nederlanders zijn zich steeds beter bewust van hoe politieke processen verlopen en nemen eraan deel. Schimmige belangenbehartiging wordt niet geaccepteerd.

Cora van Nieuwenhuizen, Halbe Zijlstra, Jack de Vries: oud-politici die direct via de draaideur doorgaan naar het bedrijfsleven. Ze worden door hun nieuwe opdrachtgevers gewaardeerd om hun netwerk, maar de maatschappelijk weerstand neemt toe. Nederlanders vinden het niet netjes als politici de kennis en kunde die ze voor de publieke zaak hebben opgebouwd, inzetten voor een private partij. Het is streven naar gemakkelijk gewin, het is niet integer.

Uitsluiting

Maar de belangrijkste reden om weg te blijven bij de inzet van een relatienetwerk is dat die oude mannetjescultuur gaat over uitsluiting. Relatiemannetjes zijn geënt op een besloten cultuur. Het is het ‘ons kent ons’- netwerk van vaak witte mannen van 50+ die elkaar de nevenfuncties toeschuiven. In de beslotenheid van die relatie is sprake van uitsluiting, terwijl de roep om diversiteit en inclusiviteit juist luid klinkt in de samenleving. Jongere generaties kijken anders tegen netwerken aan. Voor hen staat netwerken voor oplossingen aandragen, de wisdom of the crowd aanspreken, een stem nemen en een oplossing zoeken in maatschappelijke vraagstukken. De beslotenheid van het traditionele netwerken verdwijnt langzaam uit beeld.

Inhoud voorop

Organisaties staan voor de uitdaging om uit te leggen waarom ze bepaalde keuzes maken. Maatschappelijke sensitiviteit en achterkamertjes gaan niet samen, net zo min als ‘ons kent ons’ en inclusiviteit. Bij belangenbehartiging en communicatie moeten inhoud en transparantie voorop staan en niet de relatie. Dat doe je aan de voorkant, in de openheid, zichtbaar voor het publiek. Zet de informatiebehoefte van je doelgroepen centraal, kies je standpunten, leg je keuzes uit door ze te koppelen aan de maatschappelijke nutsfunctie die je als organisatie hebt. Als mensen snappen waar je voor staat, snappen ze ook je manier van handelen. Wat je vroeger in een achterkamertje besprak, moet je nu publiekelijk bespreekbaar maken. Dat is maatschappelijk verantwoord bezig zijn.

Blijf weg uit de relatie en focus op de inhoud. Het argument voor relatiemannetjes dat ze met hun netwerk overal binnenkomen, snijdt geen hout. Als je een stevig inhoudelijk verhaal hebt, is toegankelijkheid van media en politiek geen probleem. Met een goed verhaal kom je overal aan tafel.